Doświadczenie 1.
1. Cel Doświadczenia:
Badanie właściwości utleniających anionu MnO4– w reakcjach redoks w zależności od początkowego odczynu wodnego roztworu*.
2. Lista odczynników:
KMnO4(aq), H2SO4(aq), KOH(aq), K2SO3(aq)
lub lista tych związków bez indeksów dolnych plus dodatkowo H2O na samym końcu
KMnO4, H2SO4, KOH, K2SO3, H2O
3. Poglądowy rysunek przeprowadzanego doświadczenia (przed i po):
4. Opis wyglądu zawartości probówki przed dodaniem odczynnika oraz po zajściu reakcji chemicznej lub ten sam opis wyglądu, co na początku, gdy reakcja nie zachodzi.
Wygląd zawartości probówki przed dodaniem odczynnika | Wygląd zawartości probówki po dodaniu odczynnika | |
Probówka 1 | Fioletowy roztwór | Bezbarwny roztwór
LUB Bladoróżowy roztwór |
Probówka 2 | Fioletowy roztwór | Bezbarwny roztwór** + brunatny osad
LUB Bezbarwny roztwór** + brunatny osad |
Probówka 3 |
Fioletowy roztwór
|
Zielony roztwór |
* Nie uwzględniono że w rzeczywistości po zmieszaniu wodnego roztworu KMnO4 z wodnym roztworem Na2SO3 w chwili t = 0s początkowo mamy środowisko lekko zasadowe z uwagi na fakt, że jony SO32- ulegają hydrolizie.
**W rzeczywistości po przeprowadzonym doświadczeniu roztwór od razu nie będzie bezbarwny tylko od żółtego do lekko brunatnego ze względu na utrzymywaniu się koloidalnego roztworu MnO2, który koaguluje z czasem i opada jako kłaczki osadu. Powoduje to, że bezbarwny roztwór może być zaobserwowany czasem dopiero po 24h stania.
5. Obserwacje:
Probówka 1:
Fioletowy roztwór odbarwił się.
LUB
Fioletowy roztwór zmienił zabarwienie na bladoróżowe.
Probówka 2:
Fioletowy roztwór odbarwił się i wytrącił się brunatny/brunatno czarny osad.
LUB
Fioletowy roztwór zmienił zabarwienie na bladożółte i wytrącił się brunatny/brunatno czarny osad.
Probówka 3: Fioletowy roztwór zmienił zabarwienie na zielone.
6. Równania reakcji (w formie cząsteczkowej i ewentualnie jonowej/jonowej skróconej:
Probówka 1
Forma cząsteczkowa:
2KMnO4 + 5K2SO3 + 3H2SO4 → 2MnSO4 + 6K2SO4 + 3H2O
Równania połówkowe w formie jonowej:
MnO4– + 5e + 8H+ → Mn2+ + 4H2O
SO32- + H2O → SO42- + 2e + 2H+
Forma jonowa skrócona:
2MnO4– + 5SO32- + 6H+ → 2Mn2+ + 5SO42- + 3H2O
Probówka 2
Forma cząsteczkowa:
2KMnO4 + 3K2SO3 + H2O → 2MnO2 + 3K2SO4 + 2KOH
Równania połówkowe w formie jonowej:
MnO4– + 3e + 2H2O → MnO2 + 2OH–
SO32- + H2O → SO42- + 2e + 2H+
LUB
MnO4– + 3e + 2H2O → MnO2 + 2OH–
SO32- + 2OH– → SO42- + 2e + H2O
Forma jonowa skrócona:
2MnO4– + 3SO32- + H2O → 2MnO2 + 3SO42- + 2OH–
Probówka 3
Forma cząsteczkowa:
2KMnO4 + K2SO3 + 2KOH → 2K2MnO4 + K2SO4 + H2O
Równania połówkowe w formie jonowej:
MnO4– + e → MnO42-
SO32- + 2OH– → SO42- + 2e + H2O
Forma jonowa skrócona:
2MnO4– + SO32- + 2OH– → 2MnO42- + SO42- + H2O
7. Wnioski:
W roztworze wodnym jon MnO4– wykazuje najsilniejsze właściwości utleniające w środowisku kwasowym, nieco słabsze w środowisku obojętnym i najsłabsze w środowisku zasadowym.
8. Wskazówki praktyczne dla osoby wykonującej doświadczenie
- Należy unikać zbyt alkalicznego środowiska reakcji względem KOH, ponieważ wtedy sam KOH przejmuje rolę reduktora i zachodzi współbieżnie reakcja:
4KMnO4 + 4KOH(stęż) → 4K2MnO4 + 2H2O + O2
- Zanieczyszczenia MnO2 na szkle (zarówno stare, jak i nowo powstałe) usuwać wodnym roztworem kwasu szczawiowego.